Giới thiệu tổng quát về WWE

Công ty World Wrestling Entertainment (Đô Vật Thế Giới, gọi tắt là WWE) là một công ty hoạt động trong các lĩnh vực giải trí, thể thao và truyền thông đại chúng (tập trung vào truyền hình, internet và tổ chức thi đấu trực tiếp), chủ yếu là trong ngành đô vật biểu diễn (tiếng Anh: wrestling) chuyên nghiệp. Ngoài ra công ty còn đạt doanh thu lớn nhờ vào các dịch vụ khác như phim ảnh, âm nhạc, cấp giấy phép sản xuất và bán sản phẩm trực tiếp. Vincent K. McMahon là chủ nhân và đồng thời cũng là chủ tịch của công ty và vợ ông Linda McMahon là giám đốc ban điều hành. Cùng với con của họ Shane McMahon hiện là phó ban điều hành về truyền thông toàn cầu và Stephanie McMahon-Levesque giữ vai trò là phó chủ tịch về việc sáng tạo của công ty, gia đình McMahon giữ khoảng 70% quyền lợi của WWE và 96% cổ phần có quyền bỏ phiếu trong công ty. Trụ sở chính của công ty được đặt tại số 1241 Đường East Main thành phố Stamford bang Connecticut, cùng với những trụ sở quốc tế ở các thành phố lớn như Los Angeles, New York, London, và Toronto. Có tên trước đây là Titan Sports, sau đấy chuyển thành World Wrestling Federation (Tập Đoàn Đô Vật Thế Giới, gọi tắt là WWF) công ty hiện nay mang tên World Wrestling Entertainment.

Biểu diễn đô vật là ngành kinh doanh chủ yếu của công ty. WWE hiện nay được xem là tập đoàn đô vật phát triển và lớn nhất thế giới, ngoài ra WWE còn chứa đựng một thư viện hình ảnh lớn trong đó miêu tả từng thời kì lịch sử của ngành đô vật. Trước kia Capitol Wrestling Corporation đã từng tồn tại và phát triển bởi World Wide Wrestling Federation (WWWF), sau đó là World Wrestling Federation (WWF). Chương trình của WWE chia thành ba thể loại gồm RAW, SmackDown! và ECW (Extreme Championship Wrestling). WWE còn là nơi sở hữu 8 loại đai được công nhận là những chức vô địch của thế giới.

Doanh thu của WWE năm ngoái đạt gần 400 triệu USD, cùng với lợi nhuận ròng khoảng 47 triệu USD. Vào tháng 5 năm 2006, nền kinh tế thị trường của công ty đạt doanh thu trên 1 tỉ USD. Hiện nay WWE đang có cổ phần trong tập đoàn NYSE (New York Stock Exchange, Thị Trường Chứng Khoán New York).
World Wrestling Entertainment, Inc. World Wrestling Entertainment logo
Loại hình: Công ty cổ phần (NYSE: WWE)
Khẩu hiệu:
Thành lập: 1952
Trụ sở: Stamford, bang Connecticut, Hoa Kỳ
Thành viên chủ chốt: Vince McMahon, Chủ tịch công ty
Linda McMahon, Giám Đốc Ban Điều Hành
Shane McMahon, Phó Ban Điều Hành về Truyền Thông Toàn Cầu
Stephanie McMahon-Levesque, Phó Chủ Tịch về việc sáng tạo trong công ty.
Ngành nghề: Đô vật biểu diễn
Thu nhập: $400.1 triệu USD (2006)
Thu nhập thực hiện: $70.5 million USD (2006)
Lãi thực: $47.0 million USD (2006)
Trang chủ: www.wwe.com
Sự khởi đầu và Capitol Wrestling

Roderick James "Jess" McMahon một võ sĩ quyền anh đặt ra trận đấu giữa Jess Willard và Jack Johnson vào năm 1915. Năm 1925, Tex Rickard, (ông là người xem thường môn đô vật và ngăn cản, không cho biểu diễn các trận đấu vật ở Madison Square Garden, New York giữa những năm 1939 và 1948) người cộng sự của Roderick James "Jess" McMahon đề xướng môn thi đấu chính thức ở Madison Square Garden là môn quyền anh. Trận đấu đầu tiên là trận tranh đai vô địch hạng nhẹ (light-heavyweight championship) giữa Jack Delaney và Paul Berlenbach.

Cùng thời gian đó, cựu võ sĩ đô vật Joseph Raymond "Toots" Mondt đã có một cuộc cách mạng. Ông luôn đề cao môn đô vật và là người biến đổi đô vật thành một môn thể thao được ưa chuộng. Nhằm tăng sự hấp dẫn cho môn thể thao này ông đã thành lập "Slam Bang Western Style Wrestling." Việc làm kế tiếp của ông của là hợp tác cùng với Ed Lewis và Billy Sandow, thuyết phục những võ sĩ đô vật ký kết hợp đồng với tên mới 'Gold Dust Trio', đồng thời thay đổi phong cách làm việc. Chính những điều đó đã tạo nên sự thay đổi lớn trong lịch sử ngành đô vật biểu diễn sau này.

Nhưng phút cuối công ty lại tan rã vì nội bộ bất hòa. Mondt liền hợp tác với những người khác. Khi Jack Curley mất, Mondt hiểu rằng ngành đô vật New York sớm muộn cũng sẽ sụp đổ. Thấy trước sự việc ông liền tìm kiếm sự giúp đỡ của nhiều người, và một trong số họ là Jess McMahon.

Jess và Mondt cùng nhau thành lập Capitol Wrestling Corporation (CWC). Tuy nhiên nhiều người không biết nhiều về CWC vào những ngày đầu thành lập, chỉ biết rằng công ty sau này gia nhập hiệp hội đô vật NWA (National Wrestling Alliance) vào năm 1953.

Mondt đề cử Antonio Rocca là người quản lý. Ông ta đã làm tốt vai trò của mình và Mondt rất vui khi có ông trong công ty. Nhưng Mondt lại không làm cho Rocca hài lòng.

Vào năm 1953, Ray Fabiani, một trong những đồng nghiệp của Mondt, đề xuất Vince McMahon Sr giữ chức vụ thay cho cha là James "Jess" McMahon (cùng thời gian đó CWC trở thành thành viên chính thức của NWA). Về sau họ làm chủ ngành đô vật khắp miền đông bắc.

Vince Sr và Toots Mondt là một cặp lãnh đạo hoàn hảo. Không lâu sau, họ đã giữ khoảng 70% số lượng đăng ký của NWA. Điều đó được coi là một thành tích lớn của NWA từ trước tới nay. Để tiếp tục giữ vững, Mondt hướng dẫn Vince Sr về phong cách làm việc và vai trò quan trọng của một người lãnh đạo trong cônh ty.

Vào năm 1956, chương trình của CWC được phát sóng trên kênh WTTG Channel 5 dưới dạng một cuộc thi đấu trực tiếp.


Năm 1980, con trai của Vincent J. McMahon, Vincent K. McMahon, thành lập công ty Titan Sports và sát nhập công ty Capitol Sports của cha mình vào năm 1982. Dòng họ McMahon từ khi thành lập tập đoàn CWC của mình ở miền đông bắc đến khi sát nhập với NWA đã trở thành thành viên quan trọng trong việc biến đổi ngành đô vật biểu diễn không chỉ nói riêng về thể thao mà còn thiên về lĩnh vực giải trí nhiều hơn. Trái với ước muốn của cha mình, McMahon tiến hành một quá trình mở rộng về cơ bản sẽ thay đổi bộ mặt của ngành thể thao.

Những người đồng nghiệp rất tức giận khi McMahon tổ chức WWF thành một chương trình truyền hình phát sóng trên khắp Hoa Kỳ ngoài phạm vi vùng đông bắc của WWF trước đây. Sau đó, McMahon còn tung ra những băng video ghi lại trực tiếp các trận đấu của WWF ra khỏi miền đông bắc thông qua sự phân phối của công ty. Ông đã thành công trong việc thuyết phục, thay đổi những cơ sở của luật địa phương. McMahon tiếp tục kinh doanh nhờ những phương tiện truyền hình, quảng cáo và đánh bại các đối thủ cạnh tranh. WWF lúc này đã giành được địa vị cao nhất trong ngành đô vật trên toàn quốc.

Nhận được vài thông báo, Vince Sr. cảnh cáo rằng con ông sẽ làm phá sản công ty. Mặc những lời răn đe của cha, McMahon vẫn quyết định đi theo con đường của mình: dẫn dắt tập đoàn WWF trình diễn khắp nơi trên đất nước. Dù sao, sự đầu tư này cũng cần đòi hỏi một số vốn khá lớn, và đã suýt đưa WWF đến chỗ phá sản.

Việc làm của McMahon không chỉ ảnh hưởng đến sự nghiệp của ông, mà còn ảnh hưởng đến tương lai của WWF, NWA và ngành giải trí thể thao. Vince thành lập WrestleMania, một giải đấu đặc biệt tổ chức mỗi năm một lần, được coi như sự kiện lớn của WWF, và là nơi tổ chức các trận quyết đấu thu hút nhiều khán giả, điều này đã giúp cho doanh thu WWF phát triển, chiếm vị trí quan trọng trong ngành đô vật biểu diễn.

Không những thế, McMahon còn muốn đưa WWF đến địa vị cao hơn, thu hút nhiều khán giả ưa thích môn đô vật bằng việc mời những nhân vật nổi tiếng được nhiều người hâm mộ và biết đến qua truyền hình như Mr. T và Cyndi Lauper gia nhập WWF. Đặc biệt, những chương trình phát sóng trên kênh âm nhạc MTV được kết hợp vào lĩnh vực giải trí của WWF trong thời gian đó và mang tên Rock 'n' Wrestling Connection.

Thời Hoàng Kim

Với cách thức làm việc của McMahon, ông đã tạo ra doanh thu lớn cho lĩnh vực giải trí đô vật, cộng thêm sự góp mặt của võ sĩ đô vật nổi tiếng Hulk Hogan đã khiến cho WWF thành công vang dội tại WrestleMania vào năm 1985. Vài năm sau đó là thời hoàng kim của WWF, tuy nhiên vận may của WWF chưa kéo dài được bao lâu thì khán giả đã bắt đầu chán nản về khả năng của Hulk Hogan có thể đánh bại bất cứ ai, bất cứ lúc nào ông ta muốn.
Thời kì Attitude Era

Thời kì Attitude Era chính thức diễn ra từ năm 1997 (theo sự khởi đầu của "Stone Cold" Steve Austin tại trận đấu King of the Ring vào năm 1996), chấm dứt thời kì cũ và bắt đầu một kỉ nguyên mới, bạo lực đóng vai trò chủ yếu, nhiều hành động thô tục được diễn ra dưới mọi hình thức, trên hết là âm mưu lật đổ đối thủ cạnh tranh của WWF, tập đoàn WCW (World Championship Wrestling). Sau khi Bret Hart "thua" trong trận đấu cuối cùng của mình với Shawn Michaels , đồng thời cũng là trận đấu gây tranh cãi nhiều nhất được biết đến trong lịch sử WWE qua cái tên Montrael Screwjob , Vince McMahon tạo ra tính cách riêng của mình và lấy tên là Mr. McMahon, một vị chỉ huy độc tài và hung tợn, người luôn khinh thường những đấu sĩ mà ông cho là "không phù hợp" như "Stone Cold" Steve Austin. Điều này tạo ra sự kình địch giữa Mr. McMahon và "Stone Cold" Steve Austin, song song với vụ việc trên là việc thành lập nhóm D-Generation X (đứng đầu gồm Triple H và Shawn Michaels). Ngoài ra WWF còn lập ra thể loại chương trình Monday Night Wars (Cuộc chiến tối thứ hai), nhằm cạnh tranh với WCW, nơi xảy ra cuộc thi đấu trực tiếp cùng thời gian.
Vào ngày 29 tháng 4 năm 1999, WWF biểu diễn một chương trình đặc biệt mang tên SmackDown! và được phát sóng trên kênh UPN network, sau Raw Is War (Monday Night Wars). Sau đó WWF SmackDown! trở thành một chương trình truyền hình chính thức vào ngày 26 tháng 8 năm 1999 và được trình chiếu hàng tuần vào mỗi đêm thứ năm.

Với sự thành công của Attitude Era vào ngày 19 tháng 9 năm 1999, công ty Titan Sports (lúc này đổi tên thành World Wrestling Federation) trở thành một công ty kinh doanh thuộc về các lĩnh vực giải trí và thể thao, ngoài ra Titan Sports còn nhận được sự đóng góp của 10 triệu cổ đông trong công ty. Không ngừng ở đó, WWF còn muốn mở rộng việc kinh doanh của mình thành nhiều dạng nhằm tăng thêm thu nhập như mở câu lạc bộ về đêm ở Time Square, sản xuất phim ảnh và sách báo.

Năm 2000, WWF cùng với kênh truyền hình NBC, tuyên bố thành lập XFL, một liên đoàn bóng đá ở Mỹ. Trong vài tuần đầu XFL được nhiều người đánh giá rất cao, nhưng sau đó lại xuống hạng và bị đánh giá thấp.

Thu nhận WCW và ECW

Sau những cống hiến của McMahon, địa vị của WWF ngày một nâng cao, trong khi đó tình hình của WCW ngày càng tồi tệ và doanh thu thì tụt xuống đến mức báo động, biết rằng WCW sẽ không tồn tại được lâu dài, công ty chính của WCW AOL Time Warner đề nghị không kí kết hợp đồng với WCW nữa. Vào tháng 3 năm 2001, công ty WWF Entertainment mua lại WCW từ AOL Time Warner với giá 3 triệu USD. Không những thế, công ty Extreme Championship Wrestling (ECW) ở phía bắc cũng có số phận tương tự và sau này sát nhập với WWFE vào tháng 10 năm 2001.

World Wrestling Entertainment
Trụ sở WWE tại Stamford, Connecticut

Năm 2000, hiệp hội World Wildlife Fund (cũng gọi WWF) là một tổ chức bảo vệ môi trường và hiện nay mang tên World Wide Fund for Nature, khởi kiện McMahon và WWFE. Phiên tòa đồng ý rằng Titan Sports đã vi phạm một lần vào năm 1994, kết quả là WWF không được hoạt động ra ngoài phạm vi vùng phía bắc như trước đây. Vào ngày 5 tháng 5 năm 2002, WWF thay đổi cơ cấu tổ chức và đổi tên công ty thành WWE, website cũng chuyển từ wwf.com thành wwe.com. Ngày 6 tháng 5 năm 2002, công ty mang tên đầy đủ và chính thức là World Wrestling Entertainment, sự thay đổi trên được công khai vài ngày sau đó và được phát trên chương trình Monday Night Raw.

Tháng 4 năm 2002, khoảng một tháng trước khi đổi tên, WWE đề nghị chia thành hai thể loại chương trình riêng biệt, RAW và SmackDown! do hưởng được quyền lợi từ WCW và ECW, ngày càng nhiều các đấu sĩ WCW về thi đấu cho WWE. Điều đó khiến cho thời lượng chương trình của WWE kéo dài hơn trước. Ngoài ra, cứ khoảng vài năm WWE lại mở một cuộc trao đổi các đấu sĩ (Draft Lottery Pick) thi đấu cho mỗi thể loại chương trình khác nhau.

Ngày 26 tháng 5 năm 2006, sau khi Rob Van Dam thắng trận tranh đai giữa John Cena, WWE cho khôi phục lại ECW (Extreme Championship Wrestling) và chuyển thành thể loại chương trình thứ ba của WWE. Ngày nay ECW được biểu diễn hàng tuần vào mỗi đêm thứ ba và được phát sóng trên kênh Sci Fi Channel.